Ξεκινώντας μια μικρή εισαγωγή σε επιδημιολογική μελέτη τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια (ΑΕΕ), αποτελούν την 3η αίτια θανάτου μετά τα καρδιακά νοσήματα και τον καρκίνο. Ευθύνεται για το 10% θανάτων παγκοσμίως.
Συνάμα προκαλεί μεγάλο ποσοστό αναπηρίας από τις νόσους του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Οι αγγειακές εγκεφαλικές νόσοι περιλαμβάνουν μερικές από τις πιο συχνές και σοβαρές διαταραχές με πρώτη στην σειρά κατάταξης τα ΑΕΕ.
Ως ορισμός θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η αιφνίδια έναρξη νευρολογικής διαταραχής η οποία αποδίδεται σε αγγειακά αίτια. Η διαπίστωση ενός αγγειακού επεισοδίου γίνεται κλινικά και εργαστηριακά συμπεριλαμβανομένων απεικονιστικών εξετάσεων.
Πολλοί ασθενείς με κάποιο επεισόδιο συχνά δεν αναζητούν ιατρική βοήθεια, επειδή συνήθως απουσιάζει ο πόνος, από την άλλη είναι δυνατόν να έχουν χάσει την ικανότητα να αισθάνονται ότι κάτι παθολογικό συμβαίνει στο σώμα τους.
Συνεπώς, εάν κάποιο μέλος της οικογενείας ή κάποιος παριστάμενος βρίσκεται στο συμβάν οφείλουν να αναζητούν ιατρική βοήθεια επείγοντος. Στην προσέγγιση ενός ατόμου με το ενδεχόμενο κάποιου αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, σημαντικές πληροφορίες μπορούμε να λάβουμε κάνοντας του κάποιες απλές ερωτήσεις όπως : 1) Ρωτάμε να σηκώσει τα χέρια του (μυϊκή ισχύς),
2) Να μας μιλήσει (ικανότητα ομιλίας), 3) Εάν μπορεί να μας δει, 4) Εάν μας καταλαβαίνει (ικανότητα κατανόησης), 5) Δυσμορφία στο πρόσωπο (πτώση γωνίας στόματος), 6) Εάν αισθάνεται τα άκρα του (διαταραχή αισθητικότητας).
Οι μορφές του ΑΕΕ κατατάσσονται ανάλογα με την παθογένεια του Ι) Ισχαιμικού τύπου 80%
ΙΙ) Αιμορραγικού τύπου 20%.
Αίτια ΑΕΕ : Αθηρωμάτωση αγγείων, Αρτηριοσκλήρυνση, Διαταραχές καρδιακής λειτουργίας, Θρομβοφιλία, Αγγειακές δυσπλασίες, Αντιπηκτική αγωγή, Μη ελεγχόμενη αρτηριακή υπέρταση, Ανευρύσματα, Αυτόματη υπαραχνοειδή αιμορραγία.
Με δεδομένα όλα τα παραπάνω κατανοούμε ότι στους παράγοντες κινδύνου πρόκλησης ενός ΑΕΕ είναι 1) Ηλικία 2) Φύλο αρσενικό > θηλυκό 2:1 3) Kκληρονομικότητα (2 γονείς με ΑΕΕ)
4) Αρτηριακή υπέρταση 5) Σακχαρώδης διαβήτης 6) Υπερλιπιδαιμία 7) Καρωτιδική νόσος
8) Παθήσεις της καρδιάς 9) Παθήσεις του αίματος 10) Κάπνισμα 11) Αλκοόλ 12) Παχυσαρκία
Στην θεραπεία ενός ΑΕΕ επιθυμητό είναι η γρήγορη προσέλευση του ατόμου στο νοσοκομείο διότι ο χρόνος είναι πολύτιμος και αυτό γιατί έχουμε στα χέρια μας φάρμακα που είναι δυνατόν να σώσουν τον ασθενή αλλά η εφαρμογή τους είναι χρονοεξαρτώμενη (θρομβόλυση).
Είναι χρήσιμο να τονισθεί επίσης ότι μετά την διεξαγωγή απεικονιστικών και βιοχημικών εξετάσεων έχουμε ανάλογες φαρμακευτικές λύσεις.
Τελικά εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία στην αποκατάσταση της εγκεφαλικής λειτουργίας είναι η έκταση, η νευροανατομική περιοχή της βλάβης και δυστυχώς τις περισσότερες φόρες δύναται να παρουσιάζουν κάποια ελλείμματα στην κινητικότητα, την ομιλία, στις νοητικές λειτουργίες και στην ψυχική σφαίρα.
Συμπερασματικά για την πρόληψη ενός ΑΕΕ καλό θα ήταν να μην παραμελούμε τις ετήσιες προληπτικές εξετάσεις, διότι <<καλύτερα να προλαμβάνεις παρά να θεραπεύεις>>.
Υ.Γ Προς τους αναγνώστες, για την παρακολούθηση της πορείας των ασθενών με ΑΕΕ ο ειδικός Ιατρός είναι ο Νευρολόγος και μετ’ έπειτα έρχεται η συνεννόηση με τους υπόλοιπους ιατρούς.
ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Α. ΦΡΑΓΚΗΣ
